Bị vợ hỏi hóc búa: Xe đẩy mua hàng ở chợ ra đời như thế nào?

Xe đẩy đã trở nên là một trong những vật dụng chẳng thể thiếu khi đi mua sắm, và nó đã làm đổi thay hoàn toàn trải nghiệm khi đi shopping trong thế kỷ XX.

Xem thêm: bán kệ siêu thị cũ tại đây. 

Trưa mùng 1 Tết, mấy con mèo nhà mình giở trò đạo chích. Không rõ làm sao mà chúng nó lật đổ được cái giỏ đậy gà luộc cúng đêm giao thừa và lôi con gà tội nghiệp ra đánh chén. Khi mình phát hiện được thì con gà đã bị gặm lôm nhôm, trong khi chỉ vài tiếng nữa là đã phải làm cơm tiếp khách ăn bữa chiều. Hai vợ chồng tức tốc phi ngay ra siêu thị Aeon Mall (may mà họ mở cửa từ trưa mùng 1) để mua gà về luộc. Vừa đi vừa bị vợ phân tách những nguy hiểm khi nuôi mèo, không chỉ hay bị ăn vụng mà còn chấy rận nấm mốc lông lá nọ kia, rằng là hậu quả thấy ngay rồi đấy, bla bla…

Đến siêu thị, vợ mình bụng bầu đi lạch đạch, còn mình chỉ biết “lặng im câm nín” đi bên cạnh, ngoan ngoãn đẩy xe hàng như một kẻ tội đồ biết lỗi. Vợ mình lại chợt nảy tình ái với khoa học, và lần này là lịch sử, khi hỏi mình: “May cho anh là có cái xe đẩy đựng đồ này, nếu không em bắt anh phải xách giỏ cho em để phạt vì cái tội thích nuôi mèo đấy. Mà anh có biết ai nghĩ ra cái xe đẩy đồ này không? Chắc ông này tâm lý lắm nhỉ, thấy vợ đi chợ khó nhọc nên làm ra cái xe cho vợ đỡ khổ.”. Nghĩ đến cái cảnh phải “tay xách giỏ, nắp cặp con gà” là mình cũng thấy sợ dần rồi, nên nhẹ nhàng bảo vợ: “Ừ thì em tìm trên Gu gồ xem cái ông yêu vợ đấy là ông nào đi, anh còn đang đẩy xe mà, không có tay nào để bấm điện thoại đâu.”. Vợ mình nhất thiết không chịu, đòi chính mình phải tìm hiểu rồi kể lại cho nghe cơ.

Đấy, từ khi lấy vợ đến giờ là mình trở thành chuyên gia quân sự, nhà khoa học, nhà nghiên cứu lịch sử,… để có thể giải đáp được những câu hỏi hóc búa chợt nảy ra của vợ, các bạn ạ! Mệt song cũng vui vì đôi khi nhờ đó mà biết thêm nhiều tri thức thú. Lần này cũng vậy, sau khi tìm hiểu thì mình nhận ra: cái xe đẩy tưởng như đơn giản thế thôi nhưng không ngờ nó lại được coi là một sáng chế làm đổi thay toàn bộ trải nghiệm mua hàng của người dân trên toàn thế giới.

Chuyện là thế này…
Cảnh tượng người dân đi mua sắm những năm đầu 1930
Vào đầu thế kỷ trước, người dân thường xuyên phải đi mua thực phẩm hàng ngày vì khi đó còn chưa có tủ lạnh, và chỉ những khi nhà có khách thì mới mua nhiều đồ. Đến những năm 1930, một loạt những biến chuyển xuất hiện trong xã hội khiến đời sống người dân đổi thay mạnh mẽ: sự ra đời của xe hơi, tủ lạnh chạy điện,… và cuộc Đại khủng hoảng buộc các nhà kinh doanh phải tìm mọi cách để giảm giá sản phẩm đến mức tối thiểu. Những điều này đã dẫn đến sự xuất hiện của các siêu thị ở Mỹ: giá cả thấp hơn, nhưng không có mua chịu; không có giao hàng mà khách hàng phải tự phục vụ …

 
Mua sắm ngày xưa rất khó nhọc khi chưa có xe đẩy hàng

Vào giữa những năm 1930, Sylvan Goldman, chủ của chuỗi siêu thị Humpty Dumpty, nhận thấy rằng: người mua hàng đang sử dụng giỏ xách tay để đựng các món đồ họ chọn, và rất chật vật khi giỏ đầy hoặc trở nên quá nặng. Điều này làm ngăn cản ham muốn mua hàng tiếp của khách hàng khiến doanh số bán hàng không được cao như trông đợi. Sau đó Goldman đưa ra lời đề nghị được đổi cho khách hàng một chiếc giỏ mới để họ nối nhặt đồ, còn giỏ đầy thì để tại quầy thanh toán. Các đối thủ cạnh tranh cũng cầm không ngừng để kích thích “khả năng mua sắm” của người dân. Một siêu thị ở Texas nghĩ ra cách gắn giỏ vào các kệ hàng, chuỗi siêu thị ở Boston thì biến trải nghiệm mua sắm thành công xưởng khi lắp đặt cả những băng tải vào trong siêu thị của họ, có những siêu thị tại Houston còn dùng cả xe kéo nhưng cách này không ổn vì chúng chiếm quá nhiều không gian.
  

Vào năm 1936, một đêm nọ khi Goldman ngủ đêm tại văn phòng, ông chợt nghĩ: Nếu thay thế mặt ngồi của chiếc ghế gấp bằng giỏ, còn chân ghế lắp bánh xe thì sẽ thế nào nhỉ? Khi gập lại có vẻ như thiết kế này sẽ chiếm rất ít không gian. Goldman ngay tức thì tìm đến người thợ mộc Fred Young để biểu lộ ý tưởng. Hai người đàn ông chỉ mất vài giờ để cho ra đời sản phẩm đầu tiên – giỏ hàng gắn bánh xe phiên bản 1.0.

(Đấy, ông Goldman này nghĩ ra cái giỏ hàng ngu khi trốn vợ đi ngủ ở cơ quan chứ không phải là thương vợ xách đồ nặng đâu nhé!).

Vạn sự khởi đầu nan, gian nan bắt đầu…

Khi Goldman chất đầy hàng lên chiếc giỏ di động 1.0 và thí nghiệm ngoài phố thì bộ khung gỗ không chịu nổi sức nặng và gãy rời. Sau đó, Goldman đã cải tiến thiết kế: 2 chiếc giỏ (một chiếc ở trên, một chiếc ở dưới) được lắp lên khung ghế kim khí chắc chắn hơn. Khi không dùng, những chiếc giỏ này có thể được tháo ra, còn khung kim loại thì xếp gọn lại được để kiệm ước không gian.

  
 
Goldman đã đích thực rất phấn khích bởi thiết kế mới này không những có thể giúp tăng gấp đôi lượng hàng bán được mà khách hàng cũng giảm tải được gánh nặng xách đồ. Sẽ không còn cảnh những người đàn bà “chân yếu tay mềm” phải xách các giỏ hàng 15 – 20 kg đi lốc thốc trong siêu thị của ông nữa.

Sáng 4 tháng 6 năm 1936, Goldman hào hứng đứng chờ khách hàng tại lối vào của siêu thị Piggly Wiggly, bên cạnh là 12 chiếc giỏ trên xe đẩy mới coong. Thế nhưng, trái với dự định, toàn bộ khách hàng đều chỉ liếc nhìn và sau đó đi thẳng qua khiến Goldman rất bối rối. Các bạn hẳn cũng khó mà đoán được điều gì đã xảy ra, và Goldman khi ấy cũng vậy. Mãi nhiều năm sau, trong bức thư gửi Viện Smithsonian ông mới phân trần giây lát thất vọng của mình ngày hôm đó kèm với lời giải thích: Các bà nội trợ đã chán ngấy với việc đẩy xe nôi em bé nên khi nhìn thấy xe đẩy hàng của chúng tôi họ ngay lập tức tránh xa, còn nam giới thì cho rằng việc đẩy những chiếc giỏ là một mối sỉ nhục đối với những người đàn ông “sức dài vai rộng”, họ có thừa sức khỏe để xách các giỏ đồ cho vợ. Thế là chẳng có ai thèm đụng tới cả.

Sau đó, Goldman đăng lăng xê trên báo để nói về tính ưu việt của chiếc xe đẩy hàng, thậm chí thuê cả một nữ diễn viên xinh đẹp đứng chụp ảnh cạnh kệ hàng, tay đẩy chiếc giỏ hàng rất nhàn nhã,… nhưng hiệu quả thu hút khách hàng đều chưa cao.

chung cuộc, Goldman phải thuê cả một đội diễn viên nam nữ đóng giả nhân viên siêu thị, cùng với các nhân viên thật sự đẩy giỏ hàng đi quanh co trong siêu thị, trên môi lúc nào cũng nở nụ cười với khách mua hàng và nhặt đồ từ các kệ cho vào giỏ một cách dễ dàng, nhẹ nhàng. Biện pháp này đã có kết quả tốt, khách hàng dần dần cũng chấp nhận và rồi đón nhận xe đẩy hàng một cách nồng hậu.

  
 
Các siêu thị khác nhận thấy sự thuận lợi của “xe đẩy Goldman” nên đã đặt hàng với số lượng lớn. Giá mỗi chiếc xe đẩy của Goldman khi đó là 7 đô la, tương đương với hơn 122 đô la Mỹ hiện tại nhưng “cung không đủ cầu”. Goldman đã đăng ký bằng sáng chế cho chiếc xe đẩy của mình để tiện lợi cho việc sản xuất hàng loạt vì đã có lúc đơn hàng phải đặt trước tận 2 năm mới có hàng để giao.

Cuộc chiến giữa những chiếc xe đẩy

Năm 1946, Orla E. Watson – một cựu binh Thế chiến I, đã sáng chế một mẫu xe đẩy có phần lưng gập lại được để xếp các xe hàng với nhau nhằm tằn tiện không gian hơn nữa. tức thì, Goldman cũng cho ra đời mẫu xe đẩy xếp lồng được của mình, không những giá rẻ hơn xe đẩy của Watson mà với thị phần rộng lớn sẵn có, Goldman còn đưa Watson ra hầu tòa vì “chưa đủ tuổi” để cạnh tranh. 

Suốt 15 năm sau đó, Goldman luôn nắm giữ danh hiệu “ông hoàng xe đẩy”. Năm 1961 ông bán công ty và dành quãng thời gian còn lại của thế cuộc để đầu tư vào bất động sản. Ông tốn năm 1984 để lại khối tài sản trị giá 400 triệu USD, tương đương gần 954 triệu USD hiện tại.

Xe đẩy siêu thị được chế tác như thế nào?

Nhiều năm sau khi Goldman tắt thở, công ty sinh sản xe đẩy (đã đổi tên thành Unarco) vẫn không ngừng phát triển. Xe đẩy đã trở thành là một trong những vật dụng không thể thiếu khi đi mua sắm, và nó đã làm đổi thay hoàn toàn trải nghiệm khi đi shopping trong thế kỷ XX. hiện tại, ở bất kỳ siêu thị nào chúng ta đều có thể bắt gặp những chiếc xe đẩy, trên đó không chỉ có hàng hóa mà ba má, anh em còn cho cả trẻ nhỏ lên một khay đỡ đặc biệt và đẩy nhau đi dạo quanh siêu thị.

Xe đẩy đã trở nên tượng trưng của mua sắm, kể cả khi mua hàng trực tuyến đang lên ngôi thì cũng không thể thiếu xe đẩy – các bạn có để ý biểu trưng xe đẩy ở nút “Add to Cart” (Cho vào giỏ hàng) hay không?