Cần cơ cấu, chuyển mình ngành công nghiệp xi măng

Trở thành sản phẩm có tiềm năng xuất khẩu, nhưng do chỉ tập trung vào một số thị trường và phụ thuộc vào trung gian, vì vậy hiệu quả là có chồi DNxi không cao. Theo các chuyên gia, thay vì công nghiệp xuất khẩu xi măng đồng hồ chỉ giải pháp tạm thời, cần phải có một chiến lược và lộ trình xuất khẩu bền vững để tận dụng lợi thế về tiềm năng của sản phẩm này.

Với 74 dây chuyền vào hoạt động với tổng công suất 77.360.000 tấn được thiết kế khả năng huy động 72-73.000.000 tấn, tỷ lệ sử dụng công suất trung bình toàn quốc là 96%, xi măng VN được đánh giá là TOP 5 trên thế giới, chỉ sau Trung Quốc, Ấn Độ, Iran và Mỹ.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam thừa nhận, xi măng VN là một trong những ngành có tiềm năng phát triển, thêm nguồn lực cho sản xuất xi măng trong nước rất dồi dào. Ông cho biết dự trữ đá vôi của VN có thể được sử dụng cho sản xuất xi măng trong 100 năm. Điều này chắc chắn là điều kiện tốt để chiếm lĩnh thị trường xuất khẩu thế giới, đem lại doanh thu cho đất nước.

Với khối lượng xuất khẩu xi măng đạt được trong năm 2014 lên tới 4.000.000 tấn, ông Nguyễn Anh Quân, Trưởng phòng Quản lý thị trường và chính sách bán hàng, Xi măng Công ty Cổ phần Việt Nam (nhà máy xi măng), cho rằng, xi măng DN là rất quan tâm đến việc kinh doanh, tiềm năng này.

Tuy nhiên, sự “bất ổn” của giá xuất khẩu đang tạo ra những khó khăn cho các công ty, sớm nhất là giá xuất khẩu 38 USD / tấn, tăng dần đến đỉnh $ 39,5-40 USD / tấn, nhưng sau đó lại giảm vào cuối năm 2014. sự sụt giảm giá dẫn đến một sự suy giảm về khối lượng xuất khẩu đầu năm 2015.

Lý do chính là ông đặt ra, đó là vì các doanh nghiệp xi măng nhỏ và phân tán, trong khi xuất khẩu chỉ tập trung vào các thị trường truyền thống. Hoạt động xuất khẩu phụ thuộc vào các kênh trung gian, với năm nhập khẩu chính, chiếm 70% xuất khẩu của Việt Nam, nên xi măng tống tiền.

Thực tế này cũng là Lương Thanh Tùng, Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Xi măng Hạ Long, chỉ ra rằng “mặc dù các doanh nghiệp đã cố gắng để đàm phán hợp đồng trực tiếp với các nhà sản xuất có nhu cầu nhập khẩu, xây dựng và cam kết khuôn khổ ký kết hợp tác trong việc mua sản phẩm, để giảm việc bán hàng qua trung gian. Tuy nhiên, do xi măng các công ty xuất khẩu có quy mô và mức độ tập trung thấp, khai thác gốc chưa hiệu quả. Hiện nay, các nhà xuất khẩu xi măng vẫn bán qua trung gian, dẫn đến không đạt được hiệu quả mong đợi xảy ra trong khi thi đấu tình hình xuất khẩu dẫn đến áp lực khách hàng giá cả hàng hóa. ”

Theo ông Trần Thanh Hải, Phó Giám đốc xuất khẩu (Bộ Công Thương), do các nhà xuất khẩu xi măng ở Việt Nam vẫn còn nhỏ và phân tán, quy mô và mức độ thấp của chiết xuất rễ tập trung là không đạt được nhưng thông qua trung gian kệ kho lưu trữ.

Ông Hải phân tích, hầu hết các công ty đã tham gia vào thị trường thương mại quốc tế, nên chưa có nhiều kinh nghiệm trong thương mại quốc tế, cạnh tranh thị trường, cũng như đáp ứng các quy định nghiêm ngặt về xuất nhập khẩu, không nên ký hợp đồng dài hạn mà chủ yếu là các hợp đồng ngắn hạn . Với năng lực tài chính hạn chế, các doanh nghiệp sản xuất các đối tác dễ bị áp lực bán giá phải đối mặt với áp lực khi hàng tồn kho giải thoát.

Làm giải pháp không chỉ là tạm thời

Xi măng xuất khẩu của Việt Nam, trong bản chất, chỉ đơn thuần là điều chỉnh thời hạn đó có thể sản xuất quá nhiều, không phải để trở thành một chiến lược phát triển bền vững, vì thiếu sức mạnh nội tại vốn và công nghệ. Ngành xi măng phụ thuộc phần lớn vào các mạng lưới phân phối và lợi nhuận, nếu có, thường thu được tại thị trường trong nước, thị trường gần, dễ vận chuyển và cao nhu cầu đối với trung và dài hạn.

Bộ Công Thương cho biết, trong năm 2014, 107 công ty tham gia xuất khẩu xi măng, trong đó có 20 doanh nghiệp có kim ngạch xuất khẩu cao đạt trên 10 triệu người, chiếm 10%. 912.440.000 với giá trị xuất khẩu của ngành công nghiệp xi măng đạt được, nguồn ngoại tệ từ xuất khẩu xi măng đã giúp tăng xuất khẩu chung.

Giá trị xuất khẩu xi măng trong năm 2014 đạt hơn 2 năm, trong khi giá xuất khẩu trung bình là $ 43,155 / tấn. Bộ Công Thương đánh giá, xuất khẩu xi măng đang mang lại lợi ích thiết thực cho các doanh nghiệp, góp phần ổn định thị trường và giảm gánh nặng cho tiêu dùng trong nước, giảm lượng hàng tồn kho.

Tuy nhiên, theo đại diện của công ty Hàng hải Việt Nam, một trong những khó khăn của các đơn vị sản xuất, xuất khẩu xi măng là khó khăn giao thông, tăng chi phí vận chuyển do tác động của giá nguyên liệu và biến động trong nền kinh tế.

Để xuất một lô hàng ra nước ngoài, vận chuyển, bốc dỡ hàng phải qua nhiều giai đoạn. Vì vậy, để có lợi nhuận, sau đó họ phải đẩy giá thích hợp để trang trải chi phí vận chuyển, nếu không phải là “doanh thu bù đắp chi phí như vậy.”

Trong đó, xuất khẩu sang thị trường xi măng châu Phi, Mỹ Latinh, sự cần thiết phải có tàu lớn hơn 50.000 tấn có thể được xuất khẩu. Với thị trường đóng cửa, một số đơn vị vận chuyển bằng đường bộ nhưng chi phí tăng gần gấp đôi, vì vậy nó là rất khó khăn.

Theo TS Phạm Nguyễn Minh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu thương mại, các doanh nghiệp xuất khẩu xi măng vẫn chưa được nhận thức đầy đủ như chiến lược kinh doanh lâu dài, như thể đây là giải pháp tạm thời trong khi tiêu thụ trong nước khó khăn. Tuy nhiên, thực tế lợi thế là ba phần tư khu vực miền núi, chủ yếu là đá vôi, các doanh nghiệp dây chuyền và công nghệ hiện đại, các yếu tố nhân viên, bờ biển, Việt Nam là một trong những lợi thế của các nước đang phát triển xi măng.

Tuy nhiên, ông Ts. Minh nói rằng không có xuất khẩu xi măng mà phải bằng mọi giá và lựa chọn tuyến. Theo đó, việc đầu tư cần thiết cho hệ thống cảng chuyên dụng để đảm bảo các tiêu chuẩn cho các tàu ít nhất 30.000 tấn trở lên; tăng cường mối liên kết giữa các doanh nghiệp xuất khẩu; đầu tư công nghệ hiện đại. Đồng thời, xây dựng khuôn khổ pháp lý cho việc đàm phán và ký kết các thỏa thuận để công ty chủ động khảo sát tổ chức, nghiên cứu thị trường và thực hiện các bước thích hợp. Đặc biệt, có một sự đồng thuận giữa giá nhà máy xi măng để tránh bị trầm cảm một cách giả tạo, hướng tới phát triển bền vững cho ngành xuất khẩu.

Xem thêm Nhà ống gần gũi với thiên nhiên